ALANIN TANIMI :
Biyomedikal cihaz teknolojileri alanı altında yer alan tıbbi görüntüleme sistemleri, tıbbi laboratuvar ve hasta dışı uygulama cihazları, yaşam destek ve tedavi cihazları, fizyolojik sinyal izleme teşhis ve kayıt cihazları dallarının yeterliklerini kazandırmaya yönelik eğitim ve öğretim verilen alandır.
ALANIN AMACI :
Biyomedikal cihaz teknolojileri alanı altında yer alan dallarda sektörün ihtiyaçları, bilimsel ve teknolojik gelişmeler doğrultusunda gerekli olan mesleki yeterlikleri kazandıran nitelikli meslek elemanlarını yetiştirmek amaçlanmaktadır.
Eğitim Verilen Dallar
· Anadolu Teknik Lisesi
Tıbbi Laboratuar ve Hasta Dışı Uygulama Cihazları
ALANIN MEVCUT DURUMU VE GELECEĞİ
Sağlık hizmetlerinin görünen yüzü hastaneler ve hekimler olmakla birlikte, her ferdi ilgilendiren sağlık hizmetlerinin en önemli yapıtaşlarından birini de biyomedikal cihazlar oluşturmaktadır.
Günümüzde dünya üzerindeki tıbbi ve teknolojik gelişmelere bakıldığında insan gen haritası çözülmüş, nano robotlar işbaşına geçmiş, mikrocerrahi, lazer, manyetik rezonans teknikleri artık sıradan teknolojiler haline gelmiştir. Bundan yüz yıl önce bir bilimsel buluşun teknolojiye dönüşmesi için 30–40 yıl geçmesi gerekirken günümüzde bu süre saatlerle ifade edilmektedir. Doğaldır ki bu hızlı teknolojik gelişim, tıbbi cihazlar alanına da yansımaktadır. Her geçen gün yeni tedavi teknikleri, yeni tanı cihazları, operasyonel sistemler sağlık alanında hizmet vermeye başlamaktadır.
Tıp alanındaki hızlı gelişmelere paralel olarak biyomedikal cihaz teknolojilerinin gelişmesi bu alanı dünyada çok önemli noktalara getirmiştir. Tıp alanında gelişmelerle teşhis ve tedavide cihazların kullanımı ve gerekliliği artmış, doğal olarak da bu, cihazların kullanımlarının dünya çapında yaygınlaştırılması taleplerini de artırmıştır. Artan cihaz kullanımı ve yaygınlaşma talebi, cihazlar için üretim ve satıştan sonra çok önemli bir yere sahip (servis desteği) iş alanını oluşturmuştur. Bu iş alanında çalışan teknik servis elemanları da aldıkları eğitim, sertifikalandırılmış görev ve işleriyle kaliteli servis destek hizmeti vererek insan sağlığı ve yaşam kalitesi için çalışmaktadırlar.
Ülkemiz, sağlık hizmetlerinin kalitesi açısından dünyada önemli ülkeler arasındadır. Günümüzde Avrupa'nın pek çok ülkesinden ülkemize sağlık hizmeti almak amacıyla hastaların gelmesi bunun en önemli göstergelerindendir. Ülkemizin bu alanda cazibe merkezi haline gelmesindeki en önemli unsur elbette ki tıp eğitiminin kalitesi olmakla birlikte hastanelerimizin ileri teknoloji ürünü tıbbi cihazlarla donatılmış olmasıdır.
Ülkemizde de artan biyomedikal cihazların kullanımı, zamanla ülke çapında da cihaz kullanımlarının yaygınlaştırılması taleplerini getirmiştir. Cihaz kullanımlarının artmasıyla da servis desteği ihtiyacının artması ve yaygınlaşması kaçınılmaz olmuştur. Doğal olarak da bu hizmeti verecek bilgili ve tecrübeli, nitelikli eleman ihtiyacı oluşmuştur.
Ancak ülkemizde, Biyomedikal Cihaz Teknolojileri alanı kapsamında çalışan teknik servis elemanları sınırlı sayıda kendi alanında mühendislik ve meslek yüksekokullarından mezun; çoğunlukla da farklı alanlardan gelerek yetişmiş, biyomedikalle ilgili eğitimlerini sektörde çalışırken tamamlamış elemanlardan oluşmaktadır. Bu elemanlarda alan eğitimi eksiğinden çalışma hayatlarında büyük sıkıntılar yaşamış ve bu eksiklerini ancak uzun vadede giderebilmişlerdir. Bu da yetişmiş bir personelin etkin çalışabilme süresini geciktirmektedir. Doğal olarak bu sıkıntılar, teknik destek problemlerinin giderilmesini zorlaştırmaktadır.
Biyomedikal Cihaz Teknolojileri alanı dünyada ve Türkiye'de hızla gelişmekte ve tanınmaktadır. Sektör içerisindeki meslekler de bu gelişime paralel olarak aynı hızla gelişmekte ve yayılmaktadır. Bu gelişim içerisinde Biyomedikal Cihaz Teknolojileri alanı, sektördeki en önemli ihtiyaçları karşılayabilecek dört meslek olarak çalışılmıştır. İlerleyen zaman içinde bu hızlı gelişime paralel olarak yeni mesleklerin ve alt dalların oluşumu da kaçınılmazdır.
Sektörde hastanelerin ISO ve kalite başvuruları, akreditasyon başvuruları ve AB uyum yasaları çerçevesinde biyomedikal ünitelerin kurulması zorunluluğunun gündeme gelmesiyle beraber mevcut ihtiyaç daha da artacaktır. Teknik mevzuatların bilinmesi (CE belgeleri ve yeni yaklaşım direktifleri) satış ve üretim izni için yeni olanaklar sunacaktır. Bu gelişmeler ışığında iç üretimin yerleşmesi ve artması, doğal olarak biyomedikal personeline yeni iş alanları da açacaktır.
ALANIN ALTINDA YER ALAN MESLEKLER
· Tıbbi Görüntüleme Sistemleri
· Tıbbi Laboratuvar ve Hasta Dışı Uygulama Cihazları
· Yaşam Destek ve Tedavi Cihazları
· Fizyolojik Sinyal İzleme Teşhis ve Kayıt Cihazları
YAŞAM DESTEK VE TEDAVİ CİHAZLARI TEKNİK SERVİS ELEMANI
Tanımı
Yaşam destek ve tedavi cihazlarına ilişkin kurulum şartlarını kontrol etme, yetki dâhilinde montaj, ilk çalıştırma, bakım, arıza tespiti, onarım ve kalibrasyon ile ayar işlerini kendi başına veya teknik destek ekibi ile belirli bir süre içerisinde ve de ihtiyaç duyulan her zamanda yapma bilgi ve becerisine sahip nitelikli kişidir.
Görevleri
· İş organizasyonunu yapmak,
· Temel elektrik elektromekanik kontrolleri gerçekleştirmek,
· Biyomedikal sistemlerle ilgili temel ölçmeleri yapmak,
· Tıbbi teknoloji organizasyonlarını yapmak,
· Yaşam destek ve tedavi cihazlarının kurulum şartlarını kontrol etmek, bu cihazların yetki dâhilinde arızalarını tespit etmek ve gidermek,
· Yaşam destek ve tedavi amaçlı yüzey etkili destek ve tedavi cihazları ile özellikle ameliyathane ve yoğun bakım servislerinde kullanılan destek ekipmanlarının, dolaşım ve solunum cihazlarının, kurulum ve montajını, periyodik bakımlarını yapmak, kalibrasyon ve ayarlarını kontrol etmek,
· Cihazların bilgisayar ve ilgili çevre birimleri ile bağlantılarını yapmak,
· Hastane veri ağ bağlantılarını kontrol etmek ve tanımlamalarını yapmak,
· Medikal gazları ayırt etmek ve gaz hat arızalarını tespit etmek,
· Mesleki gelişime ilişkin faaliyetleri yürütmektir.
FİZYOLOJİK SİNYAL İZLEME TEŞHİS VE KAYIT CİHAZLARI TEKNİK SERVİS ELEMANI
Tanımı
Fizyolojik sinyal izleyici teşhis ve kayıt cihazlarına ilişkin kurulum şartlarını kontrol etme, yetki dâhilinde montaj, ilk çalıştırma, bakım, arıza tespiti, onarım ve kalibrasyon ile ayar işlerini kendi başına veya teknik destek ekibi ile belirli bir süre içerisinde ve de ihtiyaç duyulan her zamanda yapma bilgi ve becerisine sahip nitelikli kişidir.
Görevleri
· İş organizasyonunu yapmak,
· Temel elektrik elektromekanik kontrolleri gerçekleştirmek,
· Biyomedikal sistemlerle ilgili temel ölçmeleri yapmak,
· Tıbbi teknoloji organizasyonlarını yapmak,
· Fizyolojik sinyal izleyici teşhis ve kayıt cihazlarının kurulum şartlarını, hasta bağlantılarını kontrol etmek bu cihazların yetki dâhilinde arızalarını tespit etmek ve gidermek,
· Fizyolojik sinyallerin teşhis ve tedavi amaçlı izlenmesi ve işlenmesinde kullanılan, tüm vücut sinyal izleme cihazları ile teşhis ve takip cihazlarının kurulum ve montajını, periyodik bakımlarını yapmak, kalibrasyon ve ayarlarını kontrol etmek,
· Cihazların bilgisayar ve ilgili çevre birimleri ile bağlantılarını yapmak,
· Hastane veri ağ bağlantılarını kontrol etmek ve tanımlamalarını yapmak,
· Mesleki gelişime ilişkin faaliyetleri yürütmektir.
MESLEK ELEMANINDA ARANAN ÖZELLİKLER
Meslekte çalışacak kişilerin tüm duyu organları işlevlerini tam olarak yerine getirmelidir. El becerisine dayalı bir meslek alanı olduğundan, el ve parmaklarını ustalıkla kullanabilmelidir. Kişisel ve çevresel sağlığı korumak açısından, alana ve cihazlara özel güvenlik önlemlerini uygulamada çok hassas davranan, hızlı çözüm üretebilen, yorum ve analiz yeteneği yüksek olan kişiler olması gerekir. Ayrıca duyarlılık ve özen isteyen bir çalışma gerektirdiğinden kişinin sabırlı, dikkatli, tedbirli ve titiz, başkaları ile iş birliği içinde çalışabilen, hoşgörülü ve empati kurma yeteneği olan, sorumluluk duygusu gelişmiş kişiler olması da gereklidir.
Mekanik konulara ilgili ve yetenekli, alet ve makinelerle uğraşmaktan hoşlanan, değişken çalışma temposuna hazırlıklı ve dayanıklı, kapalı dar ortamlarda çalışabilen, sesleri ayırt edebilme yeteneğine sahip, ince ayrıntıları algılayabilen kimseler olması gerekir. Fen bilimleri, matematik, bilgisayar ve mutlaka gerekli olan yabancı dille ilgili ve başarılı kişiler de olmaları gerekmektedir.
İŞ BULMA İMKÂNLARI
Yaşam destek ve tedavi cihazları teknik servis elemanı, özel veya devlet hastanelerinin biyomedikal ünitelerinde, teknik servis ya da kalibrasyon birimlerinde, ayrı bir disipline sahip ve uzmanlık gerektiren yaşam destek ünitelerinin ve cihazlarının bulunduğu ameliyathane ve yoğun bakım birimlerindeki destek ve tedavi cihazlarından sorumlu teknisyenler olarak ameliyathane ve yoğun bakım üniteleri ile diyaliz vb. yaşam destek ve tedavi cihazlarının satış veya servisini yapan firmaların teknik servis birimlerinde, özellikle uzmanlaştıkları cihazların bakım ve kontrolünden sorumlu elemanlar olarak çalışabilirler. Acil servis cihazları ve hasta nakil araçlarında kullanılan cihazlar da uzmanlaşma gerektirmektedir. Uzmanlaşarak acil tıp ve ambulans cihazlarının satış, bakım ve kontrolünü üstlenen yeni yaygınlaşan firmalarda teknik servis elemanları olarak çalışabilirler.
Fizyolojik sinyal izleme teşhis ve kayıt cihazları teknik servis elemanı, özel veya devlet hastanelerinin biyomedikal, ünitelerinde teknik servis ya da kalibrasyon birimlerinde, teşhis amaçlı kullanılan fizyolojik sinyal izleyiciler ve kaydedici cihazlarından sorumlu teknisyenler olarak, bu cihazların satış veya servisini yapan firmaların teknik servis birimlerinde, özellikle uzmanlaştıkları cihazların bakım ve kontrolünden sorumlu elemanlar olarak çalışabilirler. Hastane içerisinde sıklıkla kullanılan bu cihazlarda, tekrarlayan hastabaşı arızaları ve ayarları nedeniyle direkt bu ortamlarda çalışacak sorumlu teknisyen ihtiyacı artmaktadır. Bununla beraber, direkt teknik servis elemanı ya da bu merkezlere hizmet veren büyük, küçük veya orta ölçekli firmaların teknik servislerinde de çalışabilirler. Çoğunlukla EKG, EMG, EEG vb. cihaz grupları üzerinde uzmanlaşarak çalışılmaktadır.
EĞİTİM VE KARİYER İMKÂNLARI
Biyomedikal Cihaz Teknolojileri alanında öğrenim gören öğrenciler, 2547 Sayılı Kanunun 45. Maddesine 4702 Sayılı Kanun ile eklenen E bendi uyarınca mezun olduklarında sınavsız yerleştirilebilecekleri meslek yüksekokulu programları aşağıda belirtilmiştir. Ayrıca ÖSYM tarafından alana yönelik olarak öğretim programları yeniden belirlenebilir.
· Biyomedikal Cihaz Teknolojisi
· Odyometri (Yaşam Destek)
· Optisyenlik
· Elektronörofizyoloji (Fizyolojik Sinyal İzleyiciler)
· Protez-Ortez
· Elektrik
· Elektrik-Elektronik Teknikerliği
· Elektronik Haberleşme
· Elektronik Haberleşme (Uzaktan Eğitim)
· Endüstriyel Elektronik
· Endüstriyel Elektronik (Uzaktan Eğitim)
· Endüstriyel Otomasyon
· Endüstriyel Otomasyon (Uzaktan Eğitim)
· Ev Cihazları Teknolojisi
· Mekatronik
· Mekatronik (Uzaktan Eğitim)
Bu programlarda meslek yüksekokuluna devam eden öğrenciler, öğrenim süreleri sonunda girecekleri dikey geçiş sınavı ile belirlenen kontenjandan faydalanarak lisans programlarına geçiş yapabilirler. Lisans öğrenimine başlama hakkını elde eden öğrencilere üniversiteleri tarafından Lisans Öğrenimine Hazırlık Programı uygulanır.
* Bu sayfadaki bilgiler TC MEB´in Mesleki ve Teknik Eğitim Alanları Tanıtım Modülünden alınmıştır.